Z prac Rady Nadzorczej PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.

Opublikowane według Henryk Sikora · 26 Październik 2023

Rada Nadzorcza PLK spotkała się na comiesięcznym posiedzeniu, które odbyło się w siedzibie Spółki PKP Polskie Linie Kolejowe.

Obrady rozpoczęły sprawy proceduralne, przyjęcie porządku obrad oraz protokołu z poprzedniego posiedzenia Rady (26 września 2023 r.).

Kończenie inwestycji

Rada Nadzorcza wykonując czynności nadzorcze zapoznała się z informacją Zarządu w sprawie realizacji dotychczasowych inwestycji ze szczególnym uwzględnieniem miesięcy sierpnia i września 2023 r. Po tym okresie można precyzyjniej prognozować wykonanie planu inwestycyjnego na rok bieżący.

Kluczową sprawą jest realizacja rocznego planu inwestycyjnego (Krajowy Program Kolejowy - KPK), prognoza realizacji nakładów i wskaźników rzeczowych w 2023 r. i ryzyka niewykorzystania środków finansowych, które dedykowane są do realizacji KPK.

Ważne jest także realizowanie inwestycji finansowanych z różnych źródeł w ramach programów rządowych, takich jak:

Krajowy Plan Odbudowy do 2026 r. (wartość ok. 11 mld zł, blisko 150 zadań),
Kolej+ (budżet programu: ponad 13 mld zł, w tym ponad 11 mld zł z budżetu państwa i 2 mld zł z jednostek samorządu terytorialnego, obejmuje 35 projektów),
„Rządowy program budowy lub modernizacji przystanków kolejowych na lata 2021-2025” (jego wartość to ponad 1 mld zł, ponad 200 zadań na liście podstawowej i ponad 100 na liście rezerwowej),
program wsparcia PLK w zakresie utrzymania i remontów infrastruktury kolejowej do 2023 r. (ok. 23 760 mln zł).

Na większość dedykowanych kolei środków finansowych są już podpisane umowy na realizację zadań, część z nich jest w trakcie realizacji a część została już zrealizowana co najbardziej widać na przykładzie kilkudziesięciu wybudowanych już przystanków kolejowych na terenie całego kraju.

Dla zobrazowania wielkiego rozmachu w inwestycjach i inwestowania przez obecny rząd miliardów w kolej, można przytoczyć zestawienie wartości inwestycji w ciągu roku, które za rządów PO wynosiło 3-5 mld zł, do tego co obserwujemy w ostatnich latach tj. 11-12 mld zł.

Monitoring finansów PLK

Rada prowadzi stały monitoring wyników ekonomiczno-finansowych w PLK. Jego częścią było przyjęcie informacji Zarządu, dotyczących wyników Spółki, za okres styczeń-sierpień 2023 r.

Wynika z niej, że Spółka osiągnęła korzystniejszy wynik finansowy niż planowano, przede wszystkim ze względu na wyższe przychody z działalności finansowej. Oprócz środków publicznych dedykowanych na różne obszary działalności PLK (inwestycje, utrzymanie infrastruktury itp.) ważnym elementem przychodów są wpływy z udostępniania linii kolejowych, które są niższe niż zakładał plan rzeczowo-finansowy (98 % planu – niższa praca eksploatacyjna u przewoźników towarowych).

Tutaj w porównaniu z poprzednimi miesiącami sytuacja się odwróciła. Wyższe przychody są od przewoźników pasażerskich (ok. 102% planu, w tym IC ok. 102%, Polregio ok. 102%, Koleje Mazowieckie ok. 97%,), a niższe od przewoźników towarowych (95% planu, w tym Cargo ok. 85,5%, pozostali przewoźnicy ok. 101%).

Współpraca z PGE Energetyka

PGE Polska Grupa Energetyczna 3 kwietnia 2023 r. zakończyła proces zakupu 100% udziałów PKP Energetyka. Spółka ta będąc na wykazie podmiotów strategicznych dla państwa (m.in. dostarcza energię elektryczną na rzecz przewoźników kolejowych) została sprzedana w 2015 r. przez Platformę Obywatelską prywatnej spółce CVC Capital Partners z siedzibą w Luksemburgu (CVC jest m.in. właścicielem sieci sklepów „Żabka”). Po odzyskaniu kontroli przez skarb państwa nad spółką zmieniła nazwę na PGE Energetyka Kolejowa.

Obecnie dysponuje ona 6 nowoczesnymi centrami sterowania ruchem w sieci kontrolowanej przez 52 tys. inteligentnych liczników energii (AMI). Infrastrukturę uzupełnia 814 podstacji trakcyjnych i kabin, 6 213 stacji energetycznych oraz 70 pociągów sieciowych.

Firma odpowiada za dystrybucję 4,32 TWh energii elektrycznej rocznie, co stanowi ok. 3% całej energii dostarczanej w kraju. Wykorzystuje do tego ok. 21,5 tys. km linii energetycznych.

PLK realizuje umowę z PGE Energetyka Kolejowa na utrzymanie sieci trakcyjnej (robi to od 2019 r.) będącej w zarządzaniu PLK do 2027 r. W skład utrzymania wchodzą m. in. serwis awaryjny, przeglądy okresowe i naprawy bieżące. Rada Nadzorcza zaopiniowała wniosek Zarządu Spółki o wzrost wartości określonych w umowie robót na lata 2022-2024 pozytywnie. Zwiększenie wartości wynika z kosztów waloryzacji wartości umowy oraz wzrostu cen materiałów.

ERTMS/GSM-R

ERTMS/GSM-R (Globalny System Kolejowej Radiokomunikacji Ruchomej, który zapewnia operacyjną komunikację głosową i transmisję danych, użytkownikom sieci na infrastrukturze PLK). Częścią projektu realizowanego na terenie całego kraju jest wykonanie obiektów radiokomunikacyjnych (wieże) i zabudowa rurociągów kablowych, dla linii światłowodowych.

System budowany jest od 2018 r. a prace nad jego oddaniem do użytkowania miały zakończyć się w 2023 r. Jednak już dzisiaj wiadomo, że potrwają one jeszcze co najmniej dwa lata. Realizuje go spółka Nokia (w konsorcjum), bazując jednak na wielu podwykonawcach, którzy zgłaszają różne problemy (m.in. wzrost cen materiałów i kosztów wykonawstwa robót, upadłość kluczowych podwykonawców). Sytuacja podwykonawców i ich podejście do terminowej realizacji robót jest obecnie decydująca w realizacji całego projektu.

Istotnym powodem opóźnienia budowy jest niska wydajność prac ze strony wykonawcy i kluczowych dla projektu podwykonawców. Trwają ustalenia o przejęciu robót od podwykonawców (upadłość) przez innych konsorcjantów.

Trakcja S.A.

Trakcja S.A. jest jedną z największych spółek działających w sektorze budownictwa infrastrukturalnego oraz energetyki w Polsce. Jest notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Trakcja wraz z kilkoma spółkami (m. in. Kauno Tiltai, PRK 7 Nieruchomości, Biuro projektowe Torprojekt, Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Usługowe DALBA, BTW, PEUiM) tworzy Grupę Trakcja.

Od połowy 2022 r. PLK objęła większość akcji (82,7%) spółki Trakcja. Spółka wykonuje szereg robót inwestycyjnych i jest jednym z największych wykonawców modernizacji linii kolejowych zarządzanych przez PLK, a przez to ma istotny wpływ na terminową realizację planów inwestycyjnych wynik finansowy Grupy Kapitałowej PLK.

Dlatego Rada Nadzorcza zapoznała się z dostępnymi informacjami, dotyczącymi opublikowanego przez Trakcję skonsolidowanego raportu za 6 miesięcy 2023 r. oraz planami jej dalszego rozwoju.

Zatrudnienie i sprawy pracownicze

Rada Nadzorcza przyjęła informację Zarządu PLK, w sprawie sytuacji zatrudnieniowo-płacowej w okresie dziewięciu miesięcy 2023 r.

Wynika z niej, że Spółka realizowała zadania, zatrudniając blisko 37 300 pracowników, to jest mniej niż planowano o ok. 350 etatów (dla przypomnienia, wykonanie planu za 2022 r. - 37 705 etatów, a za 2021 r. - 38 370 etatów). W omawianym okresie w PLK zatrudnienie zmniejszyło się o ok. 2 900 osób (emerytury: ok. 1 700 osób, renty: ok. 300 osób, zwolnienia poza PLK: ok. 770 osób). W tym samym czasie zostało przyjętych do Spółki ok. 2 400 osób (w tym: z zewnątrz ok. 2 000, w tym z dawnego p.p. PKP: ok. 80 osoby).

W ślad za każdym etatem idą pieniądze z funduszu wynagrodzeń, a powyższe dane pokazują na poziomie PLK pewne oszczędności.

W Spółce wypracowanych zostało ok. 1 200 000 godzin nadliczbowych (wzrost do analogicznego okresu ub. o ok. 2,70%). Najwięcej godzin nadliczbowych wypracował zespół inżynierii ruchu, tj. 88% wszystkich wypracowanych godzin w PLK (57% dyżurni ruchu – wzrost do 2022 r. o ok. 7,30%).

Po podwyżkach wynagrodzeń (m. in. dwukrotny wzrost dodatków do wynagrodzenia tj. od stycznia i lipca br., podwyżka dla pracowników wynagradzanych z ZUZP od 1.06.br., podwyżka dla pracowników wynagradzanych z Regulaminu – Uchwała Zarządu od 1.07.br.) średnie miesięczne wynagrodzenie wzrosło w porównaniu do 9 miesięcy 2022 r. o ok. 1 245 zł i wyniosło ok. 7 830 zł.

Rada Nadzorcza przyjęła informację w sprawie kosztów postępowań sądowych w sądach pracy poniesionych przez niektóre jednostki organizacyjne Spółki oraz wnoszenia spraw, których wygranie jest wątpliwe. Omówione zostały także sprawy dotyczące SOK w zakresie realizowania na podstawie stosownego rozporządzenia wydawania posiłków profilaktycznych. Dostawca wyłoniony w postępowaniu przetargowym (pzp) przed kilkoma miesiącami zaprzestał dostarczania posiłków co spowodowało wypowiedzenie umowy przez zamawiającego. Niestety, w tym okresie uprawnieni pracownicy posiłków profilaktycznych nie otrzymywali. Po sprawdzeniu przez stosowne organy Spółki sygnalizowanych spraw w SOK nie stwierdzono nieprawidłowości albo zaniedbań ze strony kierownictwa SOK.

Inne tematy

Rada zajmowała się również m.in. następującymi sprawami: informacją o działalności Rady Nadzorczej PLK w III kwartale br. przekazywaną do Ministerstwa Infrastruktury, pracami Komitetu ds. Inwestycji Rady Nadzorczej, umowami podpisanymi przez PLK w III kwartale br., przeniesieniem własności składników infrastruktury kolejowej oraz gruntów pod liniami kolejowymi (aport zorganizowanej części przedsiębiorstwa z PKP S.A. do PLK), gospodarką materiałową oraz przeglądem uchwał, przyjętych przez Zarząd PLK (od ostatniego posiedzenia Rady).