Sytuacja w PLK, postulaty i rozwój
Opublikowane według Andrzej Van-Selow · 24 Luty 2025
W dniu 24 lutego 2025 r. odbyło się zebranie Rady Sekcji Zawodowej Infrastruktury Kolejowej NSZZ „Solidarność” (SZIK). Spotkanie miało na celu omówienie aktualnej sytuacji w PLK, oraz przyszłych wyzwań dotyczących wynagrodzeń i działań organizacyjnych w Spółce. Pierwszym tematem poruszanym podczas zebrania była sytuacja w PLK. Został zaprezentowany plan zatrudnienia na 2025 r., który ma na celu dostosowanie liczby pracowników do potrzeb organizacyjnych.Przewodniczący Henryk Sikora podkreślił, że w poprzednim roku nastąpił spadek wypracowanych godzin nadliczbowych. Taka sytuacja jest spowodowana procesami optymalizacyjnymi, zwłaszcza w inżynierii ruchu na stanowisku zwrotniczego, np. skracając czas jego pracy. Dzięki takim działaniom pracodawca ograniczył godziny nadliczbowe o 13% w stosunku do 2023 r. Najwięcej godzin nadliczbowych wypracował zespół inżynierii ruchu i było to ok. 90%, zespół utrzymania drogi kolejowej 4%, a zespół urządzeń automatyki i telekomunikacji 2%.
Wzrost wynagrodzenia nastąpił w czterech terminach. Pierwsze dwa miały miejsce w miesiącach styczniu i lipcu 2024 r. i wynikały z dwukrotnego wzrostu dodatków, poprzez podwyższenie najniższego wynagrodzenia. Kolejny to wzrost pensji dla pracowników wynagradzanych na podstawie Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy (ZUZP) i nastąpił on od 1 lipca 2024 r. Ostatni wzrost dotyczył pracowników wynagradzanych na podstawie uchwały Zarządu (regulaminu) i był on od 1 września 2024 r.
Podsumowując średnio roczny wzrost wynagrodzenia pracowników PLK za poprzedni rok zamyka się liczbą 9 015 zł. (obejmuje wszystkie dodatki). W stosunku do 2023 r. to wzrost o 850 zł, na co bezpośredni wpływ miała podwyżka wynagrodzenia średnio o 500 zł, co z pochodnymi dało ok. 756 zł.
Dalsze omówienie dotyczyło planu zatrudnienia w jednostkach organizacyjnych PLK w 2025 r. Statystki wyraźnie wskazują na spadek zatrudnienia. Na taką sytuacje ma wpływ nabywanie uprawnień emerytalnych przez pracowników, realizowane inwestycje, ale przede wszystkim optymalizacja zatrudnienia w branżach ruchowej. Zmiana organizacji pracy na niektórych posterunkach poprzez powiększenie obszaru działania pracy, tzw. mobilnego zwrotniczego, a także przyszłe ograniczenia jak np. „ściągniecie” obowiązku przekazywania rozkazów pisemnych (forma elektroniczna). Zmniejszenie zatrudnienia dotyczy także stanowiska dróżnika przejazdowego poprzez realizacje programu modernizacji przejazdów kolejowo – drogowych i budowy wiaduktów nad torami (ruszyły przetargi). Zarząd kładzie również duży nacisk na szkolenia, które w efekcie mają powodować „przekierowanie” zwrotniczego czy nastawniczego na dyżurnego ruchu. Przedstawiony katalog zmian wpływa również na stanowiska dyżurnego ruchu, nastawniczego, toromistrza czy obchodowego.
W zakresie działań „Solidarności” jest kontrola planu zmian w organizacji pracy w PLK. W chwili obecnej można zauważyć działania w obszarach audytu niektórych jednostek organizacyjnych Spółki.
PLK to także spółki zależne, które w ostatnim czasie otrzymywały niepokojące informacje dotyczące startowania w przetargach na roboty inwestycyjne i dostępności do robót utrzymaniowych.
Na początku tego roku doszło do spotkania przedstawicieli pracowników spółek Grupy PLK z udziałem przewodniczącego SZIK z władzami Spółki. Wynika z niego m.in., że obecnie nie przewiduje się konsolidacji spółek. Padła także deklaracja dalszego obowiązywania regulaminu (bez przetargów) na roboty utrzymaniowe, choć będą od tego wyjątki dotyczące przekazania „punktowego” części prac w przetargach otwartych firmom zewnętrznym. Dla spółek zostały określone wymagania lepszego wykorzystania maszyn i zasobów ludzkich oraz możliwość startowania spółek w przetargach na roboty inwestycyjne.
Realizując porządek obrad Rady przekazane zostały informacje dotyczące pracy Prezydium SZIK m.in. poprzez wystąpienia pisemne do pracodawcy. Ten katalog to sprawy dotyczące łamania ustawy o publicznej służbie krwi, a także wniosek o podwyższenie wskaźnika zmianowości w zespole inżynierii ruchu do wysokości 5,5 (dotychczas 5,1). Poruszono także temat ujednolicenia zapisów Instrukcji Id-3 z obowiązującymi przepisami prawa oraz propozycję utworzenia stanowiska specjalisty technologa ds. inżynierii ruchu.
Początek roku to właściwy czas na wypracowanie nowych postulatów. Jak pamiętamy zeszłoroczne podsumowanie dialogu społecznego obejmowało dziewięć żądań „Solidarności” o charakterze finansowym i pracowniczym (streszczenie w biuletynie nr 01 „Solidarność w Peelka”). Bieżący rok to kolejne postulaty, które mają poprawić sytuację finansową pracowników i warunki pracy w naszej Spółce. Rada SZIK przedstawiła propozycje kilku z nich. Ostateczna forma i treść zostanie wypracowana na najbliższych spotkaniach roboczych.
Prezydium SZIK z dużą troską podchodzi do spraw rozwoju związku i zaangażowania w ten problem przewodniczących zakładowych organizacji związkowych, szczególnie etatowych działaczy, którzy „żyją” ze związku. Dlatego ta sprawa wróciła i tym razem na zebranie Rady „jak bumerang”. Przytoczono różne parametry, w tym spadające zatrudnienie oraz ilość pracowników przyjętych do PLK, których w ostatnich dwóch latach ubyło ponad 5 tyś.
Jednym z najważniejszych punktów zebrania było przyjęcie uchwał dotyczących rozliczenia budżetu SZIK (realizację) za 2024 r. i przyjęcia planu budżetowego na 2025 r. To ważne dokumenty związkowe, które pozwolą sekcji realizować zadania statutowe i bieżącą działalność w 2025 r.
Kolejnym tematem była kwestia zadaniowego czasu pracy. Omówiono pismo Centrali PLK w tej sprawie, które zdaniem pracodawcy mówi, że taki czas pracy może wpłynąć na elastyczność organizacji pracy w spółce i lepsze dostosowanie godzin pracy do rzeczywistych potrzeb operacyjnych. Reasumując to zagadnienie – tam gdzie związki zakładowe wyrażą zgodę na wpisanie tego czasu pracy do zakładowych regulaminów pracy, to będzie on obowiązywał, a tam gdzie w jednolitym stanowisku związki nie uzgodnią takiego zapisu, to w tym zakładzie takiego czasu pracy nie będzie.
Nie zabrakło też tematów porządkujących prace sekcji poprzez przedstawienie rocznego harmonogramu spotkań zespołów problemowych ds. bhp, inżynierii ruchu, drogi kolejowej, automatyki, spółek zależnych.
W ramach „spraw różnych” dyskutowano propozycje tematów szkoleń dla przewodniczących i członków Rady SZIK, w tym organizację jednodniowych szkoleń stacjonarnych, których zakres dotyczyłby zmian w Kodeksie pracy, poprawne tworzenie dokumentacji związkowej, zasad negocjacji z pracodawcą, czy wspomniany wyżej rozwój związku. Na zakończenie obrad przedstawione zostały plany organizacji wydarzeń takich jak:
- turniej szachowy o puchar 45-lecia NSZZ „Solidarność” (termin majowy),
- IV turniej piłki nożnej o puchar SZIK w Zduńskiej Woli (30.05.2025 r.),
- IX Mistrzostwa Polski w wyścigach drezyn ręcznych (14.06.2025 r.),
- IV górski trekking SZIK – „Z nami na szczyt” (26-27.09.2025 r.),
- uroczystość 45-lecia NSZZ „Solidarność” połączona z rocznicą 20-lecia budowy i poświęcenia sztandaru SZIK (termin listopadowy).
Podsumowując Henryk Sikora mobilizował zebranych do aktywnego włączenia się w rozwiązywanie problemów z którymi borykają się na co dzień pracownicy PLK, a te które można rozwiązać jedynie na poziomie Centrali PLK, do ich przekazywania do SZIK. Ważnym jest także wspieranie inicjatyw i organizowanie wydarzeń będących realizacją zadań statutowych NSZZ „Solidarności”.